هَلْ أَتَىٰ عَلَى الْإِنْسَانِ حِينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْئًا مَذْكُورًا (1)

قطعاً بر انسان روزگاری گذشته که او در آن روزگار چیزی نبوده که نام انسان بر وی نهاده شود; آیا چنین نبوده است؟

إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا (2)

ما انسان را از نطفه‌ای که دارای اجزایی به هم آمیخته است آفریدیم و او را از صورتی به صورت دیگر و از مرحله‌ای به مرحله دیگر درآوردیم و او را شنوا و بینا ساختیم تا دعوت خدا را بشنود و نشانه‌های او را در آفرینش ببیند.

إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا (3)

همانا ما راه درست را به او نشان دادیم و اوست که یا سپاس می‌گزارد و یا ناسپاسی پیشه می‌کند.

إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَ وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا (4)

امّا بداند که ما برای کفرپیشگان زنجیرها و غل‌ها و آتشی فروزان آماده کرده‌ایم.

إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا (5)

نیکوکاران از جامی می‌نوشند که آمیزه اش کافور است.

عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا (6)

شرابشان از چشمه‌ای است که بندگان خالص خدا از آن می‌نوشند; چشمه‌ای که آن را خود در بهشت می‌شکافند و جاریش می‌سازند.

يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا (7)

[بخشی از سرگذشت آن نیکان بدین قرار است:] آنان به نذر خود وفا کردند و از روز قیامت که شرّ آن فراگیر و عذابش بی نهایت است، ترسیدند.

وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا (8)

و غذایی را که از شدّت احتیاج، آن را دوست می‌داشتند، به مسکین و یتیم و اسیر عطا کردند.

إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا (9)

و گفتند: جز این نیست که شما را برای خشنودی خدا اطعام می‌کنیم، نه از شما عِوضی می‌خواهیم و نه انتظار سپاس و ثنایی داریم.

إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا (10)

زیرا ما از روز قیامت که از سوی پروردگارمان تحقق خواهد یافت می‌ترسیم; روزی که در اثر سختی هایش چهره‌هایی در هم کشیده می‌شود و روزی که بی نهایت دشوار است.

فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَٰلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا (11)

پس خداوند مقرّر داشت که آنان را از شرّ و رنج آن روز در امان دارد و شادابی و خرسندی را برایشان به ارمغان آرد.

وَجَزَاهُمْ بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا (12)

و بهشت و پرنیان را به پاداش این که بر اطاعت خدا و در برابر گزندها و مصیبت‌ها شکیبایی ورزیدند پاداششان دهد.

مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ ۖ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا (13)

در بهشت بر پشتی‌ها تکیه می‌زنند. در آن جا نه خورشیدی می‌بینند تا از گرمای آن آزرده شوند و نه سرمایی تا از سردی اش به ستوه آیند.

وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا (14)

سایه هایش نزدیک و بر آنها گسترده است و میوه هایش در اختیار آنان نهاده شده است، به گونه‌ای که هر نوع میوه‌ای بخواهند، بی هیچ رنجی از درخت می‌چینند.

وَيُطَافُ عَلَيْهِمْ بِآنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا (15)

جام‌هایی سیمین و تنگ‌هایی بلورین بر آنان می‌گردانند.

قَوَارِيرَ مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا (16)

بلورهایی شفّاف و روشن که گویی از نقره ساخته‌اند. خدمتکاران، آنها را در اندازه‌هایی مطابق میل آنان آورده و به قدر خواسته ایشان در آنها نوشیدنی دلخواه آنان ریخته‌اند.

وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِيلًا (17)

در آن جا باده‌ای به آنان می‌نوشانند که آمیزه اش زنجبیل است،

عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّىٰ سَلْسَبِيلًا (18)

از چشمه‌ای در بهشت که آن را (سلسبیل) می‌نامند.

۞ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَنْثُورًا (19)

و برای خدمت به آنان پسرانی هماره شاداب و نوجوان بر گردشان در گردش‌اند. آن پسران چنان نورانی و با طراوت اند که چون آنان را بنگری می‌پنداری مرواریدی پراکنده‌اند.

وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا (20)

و چون در آن جا به نظاره بنشینی، نعمتی بی حدّ و سلطنتی بزرگ می‌بینی.

عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُنْدُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ ۖ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا (21)

بر اندام بهشتیان جامه‌هایی سبز رنگ از حریر نازک و دیبای سِتَبر است و به دستواره‌هایی از نقره آراسته شده‌اند و پروردگارشان به آنان شرابی می‌نوشاند که هر پلیدی را از آنان می‌زداید.

إِنَّ هَٰذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاءً وَكَانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُورًا (22)

به آنان گفته می‌شود: این برای شما جزایی است بزرگ، و سعیتان مورد سپاس قرار گرفته است.

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنْزِيلًا (23)

ای پیامبر، ما خود، قرآن را چنان که باید بر تو فرو فرستادیم.

فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِمًا أَوْ كَفُورًا (24)

پس بر حکم پروردگارت که قرآن بیانگر آن است شکیبا باش، و از مردم، هیچ گنهکار یا کفرپیشه‌ای را فرمان مبر.

وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلًا (25)

و هر بامداد و عصرگاه با خواندن نماز، نام پروردگارت را یاد کن.

وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا (26)

و پاسی از شب را نماز بگزار و در آن پروردگارت را سجده کن، و شب هنگام که زمانی طولانی است، او را تسبیح گوی و به پاکی یاد کن.

إِنَّ هَٰؤُلَاءِ يُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَاءَهُمْ يَوْمًا ثَقِيلًا (27)

اینان که گنهکار و کفرپیشه‌اند سرای زودگذر دنیا را دوست دارند و جز به آن نمی‌اندیشند و روزی گران را که پیش روی خود دارند وامی گذارند و از آن غفلت میورزند.

نَحْنُ خَلَقْنَاهُمْ وَشَدَدْنَا أَسْرَهُمْ ۖ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَا أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلًا (28)

آنان گمان نکنند که اگر با دل بستن به دنیا با خدا مخالفت می‌کنند بر او چیره شده‌اند، زیرا ماییم که آنان را آفریده و پیوند مفاصل و اندامشان را استوار ساخته‌ایم، و هرگاه بخواهیم آنان را از بین می‌بریم و امثالشان را چنان که باید جایگزینشان می‌کنیم.

إِنَّ هَٰذِهِ تَذْكِرَةٌ ۖ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِ سَبِيلًا (29)

اینها همه مایه یادآوری است، پس هر که بخواهد راهی به سوی پروردگارش برگیرد و به قرب او نایل آید، این راه را برمی گزیند.

وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا (30)

ولی بدانید که شما چیزی را اراده نمی‌کنید مگر این که خدا آن را اراده کند، همانا خدا دانا و حکیم است.

يُدْخِلُ مَنْ يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ ۚ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا (31)

از این رو هر که را بخواهد به رحمت خود درمی آورد، و این را تنها برای مؤمنان و تقواپیشگان خواسته است; اما برای ستمکاران (کافران و گنه پیشگان) عذابی دردناک آماده کرده است.