وَالطُّورِ (1)

سوگند به کوه طور که خدا در آن با موسی سخن گفت،

وَكِتَابٍ مَسْطُورٍ (2)

و سوگند به تورات، آن کتابی که نگاشته شد،

فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ (3)

که در صفحه‌ای برای تلاوت منتشر شد،

وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ (4)

و سوگند به آن خانه آباد،

وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ (5)

و به آسمان، آن بامِ برافراشته،

وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ (6)

و به آن دریای شعلهور،

إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ لَوَاقِعٌ (7)

سوگند به همه اینها که عذاب روز قیامت که پروردگارت مقرّر کرده است تحقّق خواهد یافت.

مَا لَهُ مِنْ دَافِعٍ (8)

هیچ بازدارنده‌ای برای آن نیست.

يَوْمَ تَمُورُ السَّمَاءُ مَوْرًا (9)

آن عذاب روزی پدید می‌آید که آسمان با جنبشی سخت، نابود می‌شود،

وَتَسِيرُ الْجِبَالُ سَيْرًا (10)

و کوه‌ها با لرزش زمین به شدّت حرکت می‌کنند.

فَوَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ (11)

وای بر تکذیب کنندگانِ قیامت در آن روز که این پدیده‌ها رخ دهد.

الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ (12)

همانان که در باطل فرو رفته‌اند و با بحث و جدال در آیات خدا به بازی می‌پردازند.

يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلَىٰ نَارِ جَهَنَّمَ دَعًّا (13)

روزی که به سوی آتش دوزخ سخت رانده می‌شوند.

هَٰذِهِ النَّارُ الَّتِي كُنْتُمْ بِهَا تُكَذِّبُونَ (14)

به آنان می‌گویند: این همان آتشی است که آن را دروغ می‌انگاشتید.

أَفَسِحْرٌ هَٰذَا أَمْ أَنْتُمْ لَا تُبْصِرُونَ (15)

آیا این آتش که پیش روی شماست افسون است، یا هنوز هم آن را توهّم و خیال می‌انگارید و آن را نمی‌بینید؟

اصْلَوْهَا فَاصْبِرُوا أَوْ لَا تَصْبِرُوا سَوَاءٌ عَلَيْكُمْ ۖ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (16)

در آن بسوزید! اینک چه بر آن شکیبایی کنید و چه شکیبایی نکنید برای شما یکسان است; نه شکیبایی شما آن را از شما دور می‌کند و نه زاری و بی تابی شما از شدّت آن می‌کاهد، زیرا به آنچه انجام داده‌اید مجازات می‌شوید.

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَعِيمٍ (17)

این است فرجام کسانی که رستاخیز و رسالت پیامبران را دروغ می‌انگارند; امّا تقوا پیشگان قطعاً در بوستان‌های بهشتی سکونت خواهند یافت و در ناز و نعمت فراوان خواهند بود.

فَاكِهِينَ بِمَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ وَوَقَاهُمْ رَبُّهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ (18)

میوه‌هایی را که پروردگارشان به آنان ارزانی می‌دارد دریافت می‌کنند [در حالی که [پروردگارشان آنان را از عذاب دوزخ نگاه داشته است.

كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (19)

به آنان می‌گویند: به پاداش کارهای پسندیده‌ای که انجام می‌دادید، گوارا بخورید و بیاشامید و از هر نعمتی در کمال عافیت بهره برید.

مُتَّكِئِينَ عَلَىٰ سُرُرٍ مَصْفُوفَةٍ ۖ وَزَوَّجْنَاهُمْ بِحُورٍ عِينٍ (20)

این در حالی است که آنان بر تخت‌های ردیف شده‌ای، نشسته و بر بالش‌ها تکیه زده‌اند، و حوریانی را که چشمانی سیاه و درشت دارند، قرین آنان ساخته‌ایم.

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ ۚ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ (21)

و کسانی که ایمان آورده و فرزندانشان در ایمان از آنان پیروی کرده‌اند، فرزندانشان را هر چند ایمانشان کمتر باشد، در درجات بهشت به آنان ملحق می‌کنیم تا مایه سرورشان گردد، و هرگز از پاداش پدران نمی‌کاهیم، زیرا هر کسی در گروِ کاری است که انجام داده است; پس باید پاداش آن را دریافت کند و چیزی از آن کاسته نشود.

وَأَمْدَدْنَاهُمْ بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ (22)

و پیوسته به بهشتیان هر نوع میوه و گوشتی که بخواهند و بدان تمایل داشته باشند ارزانی می‌داریم.

يَتَنَازَعُونَ فِيهَا كَأْسًا لَا لَغْوٌ فِيهَا وَلَا تَأْثِيمٌ (23)

در آن جا برای نوشیدن شراب گرد می‌آیند و جام شراب را از یکدیگر می‌ستانند; شرابی که در نوشیدنش نه یاوه گویی است و نه ارتکاب گناه.

۞ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمَانٌ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَكْنُونٌ (24)

و نوجوانانی ویژه بهشتیان که همچون مرواریدهای نهفته در صدف، زیبا و شادابند، برای خدمت بر گردشان می‌گردند.

وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ (25)

بهشتیان برخی روی به برخی دیگر کرده و از کار و بار یکدیگر در دنیا و از آنچه آنان را به بهشت رهنمون شده است می‌پرسند.‌

قَالُوا إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ (26)

می‌گویند: ما پیش از این به خانواده خود علاقه مند بودیم و به سعادت آنها می‌اندیشیدیم و همواره آنان را به حق فرا می‌خواندیم.

فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ (27)

پس خدا بر ما منّت نهاده و ما را به رحمت خود به بهشت درآورد و از عذاب سوزان نگاهمان داشت;

إِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلُ نَدْعُوهُ ۖ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ (28)

چرا که ما پیش از این او را به یکتایی می‌خواندیم و اوست احسان کننده و مهربان.

فَذَكِّرْ فَمَا أَنْتَ بِنِعْمَتِ رَبِّكَ بِكَاهِنٍ وَلَا مَجْنُونٍ (29)

ای پیامبر، اکنون که این حقایق را برای تو یادآوری کردیم، مردم را به فرجام کارشان تذکّر ده که تو به برکت نعمتی که پروردگارت به تو ارزانی داشته است کاهن و مجنون نیستی و نخواهی شد.

أَمْ يَقُولُونَ شَاعِرٌ نَتَرَبَّصُ بِهِ رَيْبَ الْمَنُونِ (30)

بلکه می‌گویند: محمّد شاعر است، ما اضطراب مرگ را بر او انتظار می‌بریم.

قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُتَرَبِّصِينَ (31)

بگو: منتظر باشید که رویدادی درخور خویش در پیش خواهید داشت; من نیز مانند شما در انتظار آنم که عذابی از جانب خدا شما را فرا گیرد.

أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحْلَامُهُمْ بِهَٰذَا ۚ أَمْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ (32)

آیا خِردهایشان آنان را به اظهار این گونه سخنان فرمان می‌دهد؟ نه، هرگز خردها چنین فرمان نمی‌دهند، بلکه آنان مردمی طغیانگرند و این پندارها و گفتارها پیامد طغیانگری و سرکشی است.

أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ ۚ بَلْ لَا يُؤْمِنُونَ (33)

بلکه می‌گویند: قرآن را محمّد خود بافته است. نه، او چنین قدرتی ندارد; بلکه آنان ایمان نمی‌آورند; از این رو به چنین تهمتی روی می‌آورند.

فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِثْلِهِ إِنْ كَانُوا صَادِقِينَ (34)

اگر راست می‌گویند که او قرآن را ساخته است باید سخنی مانند آن بیاورند، زیرا آنان هم مثل او بشرند و اهل سخن.

أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ (35)

مگر آنان از چیزی جز آنچه دیگران از آن پدید آمده‌اند، آفریده شده‌اند که نباید پیامبری به سویشان گسیل شود و پاداش و کیفری داشته باشند، یا این که خود آفریننده خویشند و خدا حق تدبیر و تربیت آنان را به وسیله پیامبران ندارد؟

أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ ۚ بَلْ لَا يُوقِنُونَ (36)

یا این که آسمان‌ها و زمین را آفریده‌اند و بالاتر از آنند که به بندگی فراخوانده شوند؟ نه، آنان مردمی هستند که حق را باور ندارند.

أَمْ عِنْدَهُمْ خَزَائِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ الْمُصَيْطِرُونَ (37)

یا مگر گنجینه‌های پروردگار تو نزد آنان است تا نبوّت را به هر که بخواهند عطا کنند و از هر که بخواهند بازدارند؟ یا این که آنان بر خدا چیره‌اند و می‌توانند آنچه را خدا به تو داده است از تو سلب کنند؟

أَمْ لَهُمْ سُلَّمٌ يَسْتَمِعُونَ فِيهِ ۖ فَلْيَأْتِ مُسْتَمِعُهُمْ بِسُلْطَانٍ مُبِينٍ (38)

یا مگر آنان را نردبانی است که به وسیله آن بر آسمان برآیند و سخنان خدا را بشنوند و آنچه را خود دریافت می‌کنند، بپذیرند و جز آن را دروغ شمرند؟ اگر این گونه است باید از آنان کسی که مدّعی شنیدن وحی است، حجّتی روشن بر ادّعای خویش بیاورد.

أَمْ لَهُ الْبَنَاتُ وَلَكُمُ الْبَنُونَ (39)

یا مگر دختران از آنِ خدایند و پسران از آنِ شما؟

أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ (40)

یا مگر از آنان برای ابلاغ رسالت مزدی می‌طلبی و در نتیجه از زیانی که می‌بینند گرانبار می‌شوند و به رنج می‌افتند؟ [که رسالت تو را نمی‌پذیرند [.

أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ (41)

بلکه آیا لوح محفوظ که نهان است و حقایق در آن ثبت است در اختیار آنان است و از آن نسخه برداری می‌کنند تا آنچه درباره تو می‌گویند حقایقی انکارناپذیر باشد؟!

أَمْ يُرِيدُونَ كَيْدًا ۖ فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ (42)

بلکه آیا آنان می‌خواهند با طرح این گفتارها و پندارهای باطل بر ضدّ تو مکر کنند تا دعوت تو را خاموش کنند؟ ولی آنان که کافر شده‌اند خود گرفتار نیرنگ خویش شده‌اند چرا که خویشتن را از سعادت محروم می‌کنند.

أَمْ لَهُمْ إِلَٰهٌ غَيْرُ اللَّهِ ۚ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ (43)

آیا آنان جز خدا معبودی دارند که سزاوار پرستش باشد؟ منزّه است خدا از این که برای او شریکی قرار دهند.

وَإِنْ يَرَوْا كِسْفًا مِنَ السَّمَاءِ سَاقِطًا يَقُولُوا سَحَابٌ مَرْكُومٌ (44)

آنان در انکار رسالت تو بدان جا رسیده‌اند که اگر به عیان ببینند از آسمان پاره‌ای از عذاب بر آنان فرو می‌افتد، می‌گویند: این ابری متراکم است.

فَذَرْهُمْ حَتَّىٰ يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ (45)

ای پیامبر، اینک که بهانه‌های انکار رسالت تو را با حجّت زدودیم و دریافتی که آنان هر چند آیتی روشن بر حقانیت تو ببینند، نمی‌پذیرند، آنان را واگذار تا آن روزشان را که در آن با نفخه صور جانشان را می‌ستانند، دیدار کنند.

يَوْمَ لَا يُغْنِي عَنْهُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ (46)

روزی که چاره اندیشی آنان سودی به حالشان ندارد و از سوی هیچ کس یاری نمی‌شوند [تا از عذاب قیامت رهایی یابند [.

وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَٰلِكَ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ (47)

و به یقین برای کسانی که ستم کرده‌اند، پیش از آن عذابی خواهد بود که در عالم برزخ دامنگیرشان می‌شود، ولی بیشترشان از آن بی خبرند.

وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا ۖ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ (48)

بر حکمی که پروردگارت مقرّر داشته است شکیبا باش; تو قطعاً زیر نظر مایی و کارت بر ما پوشیده نیست; پس مبادا از فرمان ما روی برتابی; و آن گاه که به پا می‌خیزی همراه با ستایش پروردگارت او را تسبیح گوی.

وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ (49)

و در پاره‌ای از شب با خواندن نماز شب و نیز آن هنگام که ستارگان در صبحدم پنهان شدند با خواندن نافله صبح، خدا را تسبیح گوی.