وَالذَّارِيَاتِ ذَرْوًا (1)

سوگند به آن بادهایی که [ابرها و [خاک‌ها را به شدّت می‌پراکنند،

فَالْحَامِلَاتِ وِقْرًا (2)

پس به آن ابرهایی که باری گران از آب را با خود حمل می‌کنند،

فَالْجَارِيَاتِ يُسْرًا (3)

پس به آن کشتی‌هایی که در دریاها به آسانی روانند،

فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا (4)

پس به آن فرشتگانی که فرمان خدا را در امور جهان میان خود تقسیم می‌کنند،

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ (5)

سوگند به همه اینها که آنچه به شما وعده داده می‌شود راست است.

وَإِنَّ الدِّينَ لَوَاقِعٌ (6)

و قطعاً جزا و پاداش تحقق خواهد یافت.

وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْحُبُكِ (7)

سوگند به آسمانِ دارای راه‌ها،

إِنَّكُمْ لَفِي قَوْلٍ مُخْتَلِفٍ (8)

که شما کفرپیشگان درباره قرآن سخنان گوناگون و ضدّ و نقیض می‌گویید.

يُؤْفَكُ عَنْهُ مَنْ أُفِكَ (9)

از قرآن گردانیده می‌شود آن کس که گردانیده شده است.

قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ (10)

مرگ بر آنان که بی هیچ دلیلی، تنها از روی حدس و گمان درباره قیامت سخن می‌گویند.

الَّذِينَ هُمْ فِي غَمْرَةٍ سَاهُونَ (11)

کسانی که در نادانی فرو رفته و از حقیقت آنچه به آنان خبر می‌دهند ناآگاهند.

يَسْأَلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ الدِّينِ (12)

همواره می‌پرسند: روز جزا کی خواهد بود؟

يَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ يُفْتَنُونَ (13)

روز جزا روزی است که آنان بر آتش سوخته می‌شوند.

ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ هَٰذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ (14)

به آنان گفته می‌شود: عذاب خود را بچشید; این است همان عذابی که شتاب در آمدنِ آن را می‌خواستید.

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ (15)

همانا تقواپیشگان در بوستان‌ها و در کنار چشمه سارانی وصف ناپذیر خواهند بود.

آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَٰلِكَ مُحْسِنِينَ (16)

آنچه را پروردگارشان به آنان عطا فرموده است با خرسندی می‌گیرند، زیرا آنان پیش از این در دنیا نیکوکار بودند،

كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ (17)

اندکی از شب را می‌خوابیدند و در بیشتر ساعات آن به نماز می‌پرداختند.

وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ (18)

و در سحرگاه‌ها آمرزش گناهانشان را از خدا می‌خواستند.

وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ (19)

و می‌دانستند که در اموالشان برای نیازمندِ سائل و بینوایی که از درخواست اِبا دارد، حقّی هست.

وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِلْمُوقِنِينَ (20)

و در زمین برای اهل یقین نشانه‌هایی بر یگانگی خدا در تدبیر جهان است.

وَفِي أَنْفُسِكُمْ ۚ أَفَلَا تُبْصِرُونَ (21)

و در خود شما نیز نشانه‌های روشنی بر یکتایی خدا هست; پس چرا آنها را نمی‌بینید و درنمی یابید؟

وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ (22)

و باران که منشأ رزق شماست و خدا آن را فرو می‌ریزد و بهشت و نعمت‌های آن که به شما وعده داده می‌شود در آسمان است.

فَوَرَبِّ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّكُمْ تَنْطِقُونَ (23)

پس سوگند به پروردگار آسمان و زمین که رزق شما و بهشت و نعمت‌های آن امری ثابت و حتمی است; همان گونه که شما سخن می‌گویید و در سخن گفتن خود تردید ندارید.

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ (24)

آیا داستان میهمانان گرامی ابراهیم، آن فرشتگان ارجمند، به تو رسیده است؟

إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا ۖ قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ (25)

آن گاه که بر او وارد شدند و سلام گفتند. ابراهیم نیز به آنان سلام داد و پیش خود گفت: اینان مردمی ناآشنا و بیگانه‌اند.

فَرَاغَ إِلَىٰ أَهْلِهِ فَجَاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ (26)

پس بی درنگ و به طور پنهانی نزد خانواده اش رفت و طولی نکشید که گوساله‌ای فربه و بریان شده آورد.

فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ (27)

و آن را نزدیکشان برد و به گمان این که آنها بشرند، گفت: چرا نمی‌خورید؟

فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً ۖ قَالُوا لَا تَخَفْ ۖ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ (28)

پس وقتی دید دست به سوی آن نمی‌برند، در دل خود از آنان احساس ترسی کرد. فرشتگان که چنین دیدند، گفتند: مترس. و او را به پسری نوجوان و دانا مژده دادند.

فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِي صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ (29)

همسرش چون این نوید را شنید، فریادکنان پیش آمد و سخت بر چهره خود زد و گفت: من پیرزنی نازا هستم، چگونه می‌توانم فرزندی بیاورم؟

قَالُوا كَذَٰلِكِ قَالَ رَبُّكِ ۖ إِنَّهُ هُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ (30)

فرشتگان به وی گفتند: پروردگار تو همان گونه فرموده است که ما به تو مژده داده‌ایم. به یقین او کارهایش از روی حکمت است و به حال تو و همسرت داناست.

۞ قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ (31)

ابراهیم گفت: ای فرستادگان، معلوم است شما برای امری مهم آمده‌اید، کارتان چیست؟

قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَىٰ قَوْمٍ مُجْرِمِينَ (32)

گفتند: ما به سوی قوم لوط که مردمی تبهکارند فرستاده شده‌ایم.

لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِنْ طِينٍ (33)

تا بر آنان سنگ‌هایی از گِل فرستیم;

مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ (34)

سنگ‌هایی که نزد پروردگارت برای آن تجاوزکاران علامت گذاری شده است.

فَأَخْرَجْنَا مَنْ كَانَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (35)

سپس فرشتگان را به سوی قوم لوط روانه ساختیم و هر کس از مؤمنان را که در آن شهر بود از آن جا بیرون کردیم.

فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ (36)

ولی در آن جا جز یک خانه که افرادش تسلیم حق بودند. و آن هم خانواده لوط بود، نیافتیم.

وَتَرَكْنَا فِيهَا آيَةً لِلَّذِينَ يَخَافُونَ الْعَذَابَ الْأَلِيمَ (37)

سپس آن دیار را زیر و زبر کردیم و در آن جا برای کسانی که از عذاب دردناک می‌ترسند، نشانه‌ای از یگانگی در ربوبیت خود برجای نهادیم.

وَفِي مُوسَىٰ إِذْ أَرْسَلْنَاهُ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ بِسُلْطَانٍ مُبِينٍ (38)

و در داستان موسی نیز نشانه‌ای بر ربوبیتِ بی همتای ماست، آن گاه که او را با دلایلی روشن به سوی فرعون فرستادیم.

فَتَوَلَّىٰ بِرُكْنِهِ وَقَالَ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ (39)

ولی او با سپاهیانش روی برتافت و گفت: موسی جادوگر است و بار دیگر گفت: او دیوانه است.

فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٌ (40)

پس او و سپاهیانش را گرفتیم و آنان را به دریا افکندیم در حالی که او در اثر این کفر و سرکشی درخور سرزنش بود.

وَفِي عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ (41)

و در قوم عاد نیز نشانه‌ای بر ربوبیت بی همتای ماست، آن گاه که آن بادِ بی ثمر و تباه کننده را بر آنان فرستادیم.

مَا تَذَرُ مِنْ شَيْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلَّا جَعَلَتْهُ كَالرَّمِيمِ (42)

بر هرچه میوزید آن را وانمی گذاشت مگر این که آن را همچون چیزی می‌ساخت که پوسیده و خرد شده است.

وَفِي ثَمُودَ إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا حَتَّىٰ حِينٍ (43)

و در ماجرای قوم ثمود نیز نشانه‌ای بر ربوبیت بی همتای ماست، آن گاه که [آن شتر را پی کردند پس [به آنان گفته شد تا چندی از نعمت‌های دنیا بهره ببرید و در این مهلتِ چند روزه به خود آیید و به فرمان خدا گردن نهید.

فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَهُمْ يَنْظُرُونَ (44)

ولی آنان از فرمان پروردگارشان سرکشی کردند، پس در حالی که می‌نگریستند، صاعقه آنان را فرا گرفت.

فَمَا اسْتَطَاعُوا مِنْ قِيَامٍ وَمَا كَانُوا مُنْتَصِرِينَ (45)

صاعقه چنان سرعت داشت که آنان نه توانستند برخیزند و از عذاب خدا بگریزند و نه از کسی طلب یاری کنند.

وَقَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ (46)

و قوم نوح را نیز پیش از قوم عاد و ثمود و فرعونیان نابود کردیم، زیرا آنان مردمی بودند که از فرمان ما سرپیچی می‌کردند.

وَالسَّمَاءَ بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ (47)

و ما آسمان را با قدرتی وصف ناپذیر بنا کردیم و قطعاً ما را قدرتی گسترده است.

وَالْأَرْضَ فَرَشْنَاهَا فَنِعْمَ الْمَاهِدُونَ (48)

و زمین را گستراندیم و ما خوب گستراننده‌ای هستیم.

وَمِنْ كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (49)

و از هر چیزی دو صنف، آفریدیم، باشد که شما دریابید که آفریدگار آنها از داشتنِ همتا منزّه است.

فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ ۖ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ (50)

پس ای مردم، با این همه دلایل روشن که حکایت از یگانگی خدا دارد، با شتاب به سوی خدا حرکت کنید و تنها او را بپرستید، همانا من از جانب او پیامبری هشداردهنده‌ام و شما را از عذاب وی برحذر می‌دارم و آنچه را که بدان نیاز دارید به روشنی بیان می‌کنم.

وَلَا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ ۖ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ (51)

و با وجود خدا معبود دیگری قرار ندهید که من از جانب او پیامبری هشداردهنده‌ام و شما را از عذاب وی برحذر می‌دارم و آنچه را که بدان نیاز دارید به روشنی بیان می‌کنم.

كَذَٰلِكَ مَا أَتَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا قَالُوا سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ (52)

بدین سان هیچ فرستاده‌ای از جانب خدا به سوی کسانی که پیش از اینان بودند نیامد، مگر این که گاه گفتند: او جادوگر است و گاه گفتند: او دیوانه است.

أَتَوَاصَوْا بِهِ ۚ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ (53)

آیا یکدیگر را به گفتن این سخن سفارش می‌کردند؟ نه! چنین نبوده است، بلکه همه کفرپیشگان مردمی سرکش بودند و مخالفت با پیامبران پیامد سرکشی است.

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَمَا أَنْتَ بِمَلُومٍ (54)

ای پیامبر، حال که این کافران بر کفر و سرکشی خود پای می‌فشارند از آنان روی برتاب و با آنان درباره حق بحث و جدال مکن که بر تو ملامتی نیست، زیرا تو حجّت را بر آنان تمام کرده‌ای.

وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَىٰ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ (55)

ولی یادآوری کن و پند ده و آن را پی گیر باش، چرا که تذکر و اندرز برای مؤمنان سودمند است.

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ (56)

من جنیّان و آدمیان را جز برای این که مرا بپرستند نیافریدم.

مَا أُرِيدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَمَا أُرِيدُ أَنْ يُطْعِمُونِ (57)

نه از آنان رزقی می‌طلبم و نه می‌خواهم مرا غذا دهند.

إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ (58)

چرا که خدا خود بسیار روزی دهنده و مقتدر و نیرومند است.

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ (59)

آری، آنان را آفریدم تا مرا عبادت کنند، ولی گروهی از آنان کفر ورزیدند و ستمکار شدند، و قطعاً برای کسانی که ستم کرده‌اند بهره‌ای از عذاب، مانند بهره هم مسلکانشان از امّت‌های گذشته خواهد بود; پس شتاب در آمدنِ عذاب را از من نخواهند.

فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ (60)

پس وای بر کسانی که کافر شده‌اند از روزشان همان روزی که به آنان وعده داده می‌شود.