حم (1)
حا، میم.
تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (2)
این است آن کتاب فرو فرستاده شده از جانب خداوند شکست ناپذیرِ حکیم.
مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى ۚ وَالَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنْذِرُوا مُعْرِضُونَ (3)
ما آسمانها و زمین و آنچه را که میان آن دو است جز به حق و برای سرآمدی معیّن نیافریدیم، پس با فروریختنشان به سوی هدفی که برای آنهاست، خواهند رفت. ولی کسانی که رستاخیز را انکار کردهاند، از آنچه بدان هشدار داده شدهاند رویگردانند.
قُلْ أَرَأَيْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ ۖ ائْتُونِي بِكِتَابٍ مِنْ قَبْلِ هَٰذَا أَوْ أَثَارَةٍ مِنْ عِلْمٍ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ (4)
ای پیامبر، به مشرکان بگو: به من خبر دهید، آنچه را که به جای خدا میخوانید و میپرستید، به من خبر دهید که چه چیزی از زمین را آفریدهاند تا در زمین شریک خدا باشند؟ آیا بخشی از آسمانها را پدید آوردهاند تا در آنها با خدا شریک گردند و در نتیجه تدبیر جهان هستی را عهده دار و شایسته پرستش باشند؟ اگر راست میگویید که اینها شریک خدایند، کتابی آسمانی که پیش از قرآن نازل شده باشد و بیانگر این ادّعا باشد و یا دانشی که به دست شما رسیده و سند مدّعای شماست، برای من بیاورید.
وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لَا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ (5)
کیست گمراهتر از آن کس که به جای خدا کسانی را میخواند که تا روز قیامت او را اجابت نمیکنند و از دعای پرستندگان خویش غافل و بی خبرند؟
وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَكَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ كَافِرِينَ (6)
و چون مردم از گورها برانگیخته شوند و به سوی محشر روانه گردند، معبودانِ اهل شرک دشمنِ پرستشگران خود شوند و با تبرّی از آنان به عبادتشان کافر گردند.
وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ هَٰذَا سِحْرٌ مُبِينٌ (7)
و چون آیات روشن و تردیدناپذیر ما بر آنان تلاوت شود، کسانی که کافر شدهاند، درباره آن آیاتِ سراسر حق ـ آن گاه که به ایشان رسد ـ میگویند: این افسونی است آشکار.
أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ ۖ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلَا تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اللَّهِ شَيْئًا ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ ۖ كَفَىٰ بِهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ ۖ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ (8)
بلکه میگویند: محمّد خود قرآن را ساخته و آن را کلام خدا میشمرد. بگو: اگر من آن را ساخته باشم، خداوند مرا گرفتار عذاب میکند و شما را یارای آن نیست که چیزی از عذابِ او را از من بگردانید. او به یاوه سرایی شما درباره قرآن داناتر است. در اثبات الهی بودن قرآن همین بس که خدا میان من و شما گواهی دهد. او بسیار آمرزنده و مهربان است که پیامبران را برای هدایت مردم برمی انگیزد.
قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ ۖ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰ إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ (9)
به آنان بگو: من در رفتار و کردارم راه تازهای برخلاف پیامبرانِ پیشین برنگزیدهام و نمیدانم با من و شما چه خواهد شد و چه پیشامدی برای ما رخ خواهد داد، مگر این که در این باره به من وحی شود، و من جز از آنچه به سویم وحی میشود، پیروی نمیکنم و جز پیامبری هشداردهنده که پیامش را به روشنی بیان میکند، نیستم.
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ كَانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَكَفَرْتُمْ بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَىٰ مِثْلِهِ فَآمَنَ وَاسْتَكْبَرْتُمْ ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (10)
به مشرکان بگو: به من خبر دهید، اگر این قرآن از جانب خدا باشد در حالی که شما بدان کافر شدهاید، و نیز اگر شاهدی از بنی اسرائیل بر کتابی که معارف آن مانند قرآن است شهادت دهد و از پی آن به قرآن ایمان بیاورد و شما از پذیرش آن تکبّر ورزید، آیا با این وصف شما گمراه نیستید؟ به یقین خداوند ستمکاران را به سوی حق رهنمون نمیشود.
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كَانَ خَيْرًا مَا سَبَقُونَا إِلَيْهِ ۚ وَإِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هَٰذَا إِفْكٌ قَدِيمٌ (11)
و کسانی که کافر شدند، درباره مؤمنان گفتند: اگر ایمان به قرآن پسندیده بود، آنان که فرومایهاند در ایمان به آن بر ما سبقت نمیگرفتند. و چون بدان هدایت نیافتهاند خواهند گفت: این قرآن دروغی کهنه و قدیمی است.
وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَىٰ إِمَامًا وَرَحْمَةً ۚ وَهَٰذَا كِتَابٌ مُصَدِّقٌ لِسَانًا عَرَبِيًّا لِيُنْذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَبُشْرَىٰ لِلْمُحْسِنِينَ (12)
آنان قرآن را دروغ میشمرند در صورتی که پیش از آن، کتابِ موسی که پیشوای بنی اسرائیل و مایه رحمت آنان بود وجود داشته است، و این قرآن کتابی است به زبان عربی که تصدیق کننده آن است و با این هدف نازل شده است که ستمکاران را هشدار دهد و برای نیکوکاران بشارتی باشد.
إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ (13)
همانا کسانی که گفتند: پروردگار ما خداست، سپس بی هیچ انحرافی بر این سخن ثابت قدم ماندند، نه ترسی بر آنان خواهد بود و نه اندوهگین میشوند.
أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (14)
اینان اهل بهشتند و جاودانه در آن خواهند بود; این پاداش را در برابر کارهای شایستهای که میکردند، به آنان میدهند.
وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا ۖ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا ۖ وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا ۚ حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي ۖ إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ (15)
دهم، و در میان نسل من صلاح و شایستگی مقرّر دار تا برای من نسلی نیکو باشند، زیرا من به سوی تو بازگشتهام و از کسانی هستم که تسلیم فرمان تواَند.
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَنَتَجَاوَزُ عَنْ سَيِّئَاتِهِمْ فِي أَصْحَابِ الْجَنَّةِ ۖ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ (16)
اینان کسانی اند که بهترین کارهایی را که کردهاند (واجبات و مستحباتی که انجام داده اند) از آنان میپذیریم و در جمع دیگر بهشتیانی که آنان را بخشودهایم از گناهانشان میگذریم. آری، خداوند آن وعده راستی را که همواره به آنان داده میشد، این گونه وفا میکند.
وَالَّذِي قَالَ لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَكُمَا أَتَعِدَانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلِي وَهُمَا يَسْتَغِيثَانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ مَا هَٰذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (17)
و آن کس که به پدر و مادر خود، آن گاه که او را به پذیرش رستاخیز فراخواندند، گفت: اف بر شما، آیا به من وعده میدهید که برای حسابرسی زنده و از خاک بیرون آورده میشوم و حال آن که امّتهایی که پیش از من زیستند و درگذشتند هیچ یک از آنها زنده نشدند؟! و پدر و مادرش از خدا یاری میجویند که فرزندشان را به ایمان متمایل سازد، و به وی میگویند: وای بر تو! به خدا و رسولش ایمان بیاور که وعده خدا حق است و رستاخیز خواهد آمد. و او در پاسخ میگوید: این جز افسانههایی که مردمان نخستین بافتهاند چیزی نیست.
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ (18)
اینان کسانی اند که آن سخن (وعده عذاب) درباره آنان به حقیقت پیوست، در حالی که در میان امّتهایی از جنّیان و آدمیان هستند که پیش از آنان درگذشتند. قطعاً اینان زیانکارند.
وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا ۖ وَلِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (19)
و برای هر یک از این دو طایفه (مؤمنان نیکوکار و کافران تبهکار) مراتبی است که از آنچه به جای آوردهاند برخاسته است. برای آن است که خداوند آنچه را که باید انجام شود انجام دهد و سزای اعمالشان را به تمام و کمال به آنان بدهد، و به آنان ستم نمیشود.
وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّبَاتِكُمْ فِي حَيَاتِكُمُ الدُّنْيَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ (20)
و روزی که کافران بر آتش عرضه شوند، به آنان گفته میشود: چیزهایی را که خوش میداشتید و برای شما لذّت بخش بود در زندگانیِ دنیایتان مصرف کردید و از آنها بهره بردید، اینک برای شما چیزی که از آن لذّت برید باقی نمانده است; پس امروز به سزای این که در زمین به ناروا تکبّر میکردید و از حق روی برمی تافتید، و نیز به سزای این که از فرمان خدا خارج میشدید، به عذابی که همراه با خفّت و خواری است کیفر میشوید.
۞ وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (21)
و هود برادر عادیان را یاد کن، آن گاه که قومش را در سرزمین احقاف به عذابهای الهی هشدار داد، در حالی که در عصر او و پیش از او نیز پیامبرانی هشداردهنده، گذشتند. هود با این پیام نزد قومش آمد که: جز خدا را نپرستید، زیرا من بر شما از عذاب روزی بزرگ میترسم.
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ (22)
قوم او در پاسخ گفتند: آیا نزد ما آمدهای تا ما را با دروغهایی که بر هم بافتهای از معبودانمان رویگردان سازی؟ اگر از راستگویانی، آن عذابی را که ما را بدان وعده میدهی بر سر ما بیاور.
قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُكُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَٰكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ (23)
هود گفت: آگاهی از فرود آمدن عذاب فقط نزد خداست، و من آنچه را بدان فرستاده شدهام به شما ابلاغ میکنم. من نه وقت آن عذاب را میدانم و نه چگونگی آن را، ولی میبینم شما مردمی هستید که نادانی میکنید.
فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قَالُوا هَٰذَا عَارِضٌ مُمْطِرُنَا ۚ بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ ۖ رِيحٌ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٌ (24)
سرانجام عذابِ موعود همچون ابری در گستره افق پدیدار شد. آنان چون دیدند ابری در پهنه افق است که رو به سوی درّه هایشان دارد، شادمانه گفتند: این ابری است که بر ما باران فرو میریزد! و خدا به آنان گفت: نه، این ابرْ باران زا نیست; این همان عذابی است که شتاب در آن را میخواستید. این بادی است که در آن عذابی دردناک است.
تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا يُرَىٰ إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ (25)
بر هر کس و هر چیز بگذرد آن را به امر پروردگارش نابود میکند. آری، عذاب بر آنان فرود آمد و چنان شدند که جز خانه هایشان چیز دیگری دیده نمیشد. ما این گونه مردم گنهکار را سزا میدهیم.
وَلَقَدْ مَكَّنَّاهُمْ فِيمَا إِنْ مَكَّنَّاكُمْ فِيهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَأَبْصَارًا وَأَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَىٰ عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلَا أَبْصَارُهُمْ وَلَا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَيْءٍ إِذْ كَانُوا يَجْحَدُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (26)
و قطعاً ما به آنان (قوم عاد) در چیزهایی توانایی داده بودیم که به شما کفرپیشگانِ مکّه در آنها چنان توانایی ندادهایم. و برای آنان گوشها و چشمها و قلبها قرار داده بودیم تا بدانها چاره اندیشی کنند و شرّ و بلا را از خود بگردانند، ولی گوشها و چشمها و دل هایشان آن گاه که آیات ما را انکار کردند هیچ به کارشان نیامد و عذابی که مسخره اش میکردند بر آنان فرود آمد. اینک شما کفرپیشگان را که قدرتی کمتر از آنان دارید چه چیز از عذاب خدا ایمنی بخشیده است؟
وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا مَا حَوْلَكُمْ مِنَ الْقُرَىٰ وَصَرَّفْنَا الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (27)
و بی گمان، ما مردم آبادیهایی را که پیرامون شما بودند هلاک کردیم و آیات و نشانهها را گوناگون گردانیدیم، باشد که از عبادت غیر خدا روی برتابند و به عبادت او روی بیاورند.
فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً ۖ بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ ۚ وَذَٰلِكَ إِفْكُهُمْ وَمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ (28)
پس چرا آن کسانی را که به جای خدا معبود خود گرفتند و به وسیله آنها به خدا تقرّب میجستند، آنان را در رهایی از عذاب، یاری نکردند بلکه از نظرشان ناپدید شدند؟ آری، آن فرجام شوم، حقیقت پندار دروغینشان و نیز حقیقت گمانی بود که میبافتند.
وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا ۖ فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَىٰ قَوْمِهِمْ مُنْذِرِينَ (29)
و یاد کن زمانی را که گروهی از جنّیان را به سوی تو متوجّه ساختیم، آنان به قرآن گوش میسپردند; پس چون بر تلاوت قرآن حضور یافتند به یکدیگر گفتند: ساکت باشید تا گوش فرا دهیم. پس هنگامی که تلاوت قرآن پایان یافت، به سوی قوم خود بازگشتند و به هشدار آنان همّت گماشتند.
قَالُوا يَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَىٰ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَىٰ طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ (30)
گفتند: ای هم تباران، همانا ما [آیاتی از [یک کتاب آسمانی را که پس از موسی نازل شده و کتابهای آسمانی پیش از خود را تصدیق میکند شنیدیم; کتابی که هر کس از آن پیروی کند او را به سوی حق و به راهی راست رهنمون میشود.
يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ (31)
ای هم تباران، این پیامبر را که به سوی خدا دعوت میکند اجابت کنید و به او ایمان بیاورید، که اگر ایمان بیاورید خدا گناهان گذشته شما را بر شما میبخشد و شما را از عذابی دردناک پناه میدهد.
وَمَنْ لَا يُجِبْ دَاعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَلَيْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءُ ۚ أُولَٰئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ (32)
و کسانی که دعوت کننده به سوی خدا را اجابت نکنند و به او ایمان نیاورند، [بدانند که [هرگز در پهنه زمین از سلطه خدا خارج نمیشوند و جز خدا سرپرستانی ندارند که آنان را یاری دهند. اینان در گمراهی آشکاری فرو رفتهاند.
أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَىٰ أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتَىٰ ۚ بَلَىٰ إِنَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (33)
آیا منکران رستاخیز به روشنی ندانستهاند که آن خدایی که آسمانها و زمین را پدید آورد و در آفرینش آنها درمانده نشد، قادر است که همه مردگان را زنده کند؟ آری، او بر این کار قدرت دارد، زیرا او به هر چیزی تواناست.
وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَيْسَ هَٰذَا بِالْحَقِّ ۖ قَالُوا بَلَىٰ وَرَبِّنَا ۚ قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ (34)
و روزی که منکران رستاخیز بر آتش عرضه میشوند، به آنان گفته میشود: آیا این آتش حق نیست؟ میگویند: چرا، سوگند به پروردگارمان که حق است. خدا به آنان میگوید: پس به سزای این که کفر میورزیدید این عذاب را بچشید!
فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ ۚ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ ۚ بَلَاغٌ ۚ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ (35)
پس ای پیامبر، همان گونه که پیامبرانِ صاحب شریعت صبر کردند تو نیز صبر کن و شتاب در عذاب آنان را مخواه، که زمان عذابشان چندان دور نیست. روزی که آنچه را وعده داده میشوند بنگرند، گویی جز بخشی از یک روز را در زمین به سر نبردهاند. این قرآن ابلاغی است از جانب خدا. پس آیا جز مردم نافرمان را به هلاکت میرسانند؟