حم (1)

حاميم.

تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (2)

فرو فرستادن اين كتاب از نزد خداى تواناى بى‌همتا و داناى با حكمت است.

إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِلْمُؤْمِنِينَ (3)

هر آينه در آسمانها و زمين براى مؤمنان نشانه‌هاست- براى استدلال بر حكمت خداوند-.

وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِنْ دَابَّةٍ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (4)

و در آفرينش شما و آنچه از جنبندگان [در زمين‌] مى‌پراكند براى مردمى كه بى گمان باور دارند نشانه هاست.

وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (5)

و در آمد و شد شب و روز- و افزونى و كاستى آنها- و روزيى- يعنى بارانى- كه خداى از آسمان- ابر- فروآورده و زمين را به آن پس از مردگى‌اش زنده كرده و در وزيدن و گردانيدن بادها نشانه هاست براى مردمى كه خرد را كار بندند.

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ ۖ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ (6)

اينها آيات خداست كه بر تو به راستى و درستى مى‌خوانيم، پس به كدام سخن پس از [سخن‌] خداى و آيات او ايمان مى‌آورند؟

وَيْلٌ لِكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ (7)

واى بر هر دروغزن گنه پيشه‌اى

يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَىٰ عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا ۖ فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (8)

كه آيات خداى را كه بر او خوانده مى‌شود مى شنود، آنگاه به گردنكشى و بزرگ منشى [بر كفر و عناد] اصرار مى‌ورزد، گويى كه هرگز آن را نشنيده است، پس او را به عذابى دردناك مژده ده.

وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا ۚ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ (9)

و چون چيزى از آيات ما بداند به ريشخندش مى‌گيرد، اينانند كه عذابى خوار كننده دارند.

مِنْ وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ ۖ وَلَا يُغْنِي عَنْهُمْ مَا كَسَبُوا شَيْئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (10)

فرا روى ايشان دوزخ است، و آنچه به دست آورده‌اند- از اموال- و آنچه به جاى خدا دوستان گرفته‌اند آنان را هيچ سودى ندارد و به كار نيايد و ايشان را عذابى است بزرگ.

هَٰذَا هُدًى ۖ وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مِنْ رِجْزٍ أَلِيمٌ (11)

اين [قرآن‌] رهنمونى است، و كسانى كه به آيات پروردگارشان كفر ورزيده‌اند آنان را عذابى است از گونه عذابى سخت دردناك.

۞ اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (12)

خداست آن كه دريا را براى شما رام كرد تا كشتيها در آن به فرمان او روان شوند و تا از بخشش او- روزى- بجوييد و باشد كه سپاس گزاريد،

وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (13)

و آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است همه را كه از سوى اوست براى شما رام ساخت. هر آينه در اين [كارها] نشانه هاست براى مردمى كه مى انديشند.

قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (14)

به كسانى كه ايمان آورده‌اند، بگو: از كسانى كه روزهاى [سخت و ناگوار] خداى را باور و اميد ندارند در گذرند تا [خدا خود] گروهى را بدانچه مى كردند سزا دهد.

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ۖ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ (15)

هر كه كارى نيك و شايسته كند به سود خود اوست، و هر كه كار بد و ناشايست كند به زيان اوست، سپس به سوى پروردگارتان باز گردانده مى شويد.

وَلَقَدْ آتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ (16)

و هر آينه فرزندان اسرائيل را كتاب- تورات- و حكم- حكمت يا فرمانروايى- و پيامبرى داديم و ايشان را از چيزهاى پاكيزه روزى كرديم، و آنان را بر جهانيان- مردم زمانه- برترى نهاديم.

وَآتَيْنَاهُمْ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْأَمْرِ ۖ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (17)

و ايشان را نشانه‌ها و دلايل روشن از كار [دين خود و رسالت محمد ص‌] بداديم، پس اختلاف نكردند- در احكام تورات يا در باره پيامبر [ص‌]- مگر پس از آنكه دانش بديشان رسيد، از روى ستم و بدخواهى ميان خود. همانا پروردگار تو ميان آنان در روز رستاخيز در باره آنچه در آن اختلاف مى‌كردند داورى خواهد كرد.

ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَىٰ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ (18)

سپس تو را بر راه و روشى از كار [دين و شريعت‌] نهاديم، پس آن را پيروى كن و از هوسها و خواهشهاى دل كسانى كه نمى‌دانند پيروى مكن.

إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا ۚ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۖ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ (19)

همانا آنان تو را از خدا- در برابر خدا- هيچ سودى ندارند و به كار نيايند، و ستمكاران برخى دوستان برخى ديگرند و خدا دوست و كارساز پرهيزگاران است.

هَٰذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (20)

اين- دين يا قرآن- بينش هايى است براى مردم، و رهنمونى و بخشايشى است براى گروهى كه بى‌گمان باور دارند.

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ ۚ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ (21)

يا مگر كسانى كه به كارهاى بد دست يازيدند مى‌پندارند كه آنان را همانند كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى نيك و شايسته كردند قرار مى‌دهيم كه زندگانى و مرگشان يكسان و برابر باشد؟ بد داورى مى‌كنند.

وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَىٰ كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (22)

و خدا آسمانها و زمين را به راستى و درستى آفريد [تا نشانه‌هاى قدرت و خدايى او آشكار شود] و تا هر كسى بدانچه كرده است پاداش يابد و به آنان ستم نمى‌شود.

أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَىٰ عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (23)

آيا ديدى كسى را كه خداى خود را خواهش و هوس دل خويش گرفت و خدا از روى دانش گمراهش كرد و بر گوش و دلش مهر نهاد و بر چشمش پرده افكند؟ پس كيست كه او را پس از [فرو گذاشتن‌] خدا راه نمايد؟ آيا پند نمى‌گيريد؟

وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ ۚ وَمَا لَهُمْ بِذَٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ (24)

و [كافران‌] گفتند: اين- يعنى زندگى- نيست مگر زندگى ما در اين جهان، مى‌ميريم و زنده مى شويم و ما را جز دهر- روزگار و زمانه- هلاك نكند، و آنان را هيچ دانشى به آن نيست، آنان جز در گمان و پندار نيستند.

وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ مَا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ (25)

و چون آيات روشن ما- در باره زنده شدن مردگان به هنگام رستاخيز- بر آنان خوانده شود حجت ايشان جز اين نباشد كه گويند: پدران ما را بياريد- زنده كنيد- اگر راستگوييد.

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (26)

بگو: خدا شما را زنده مى‌كند و باز مى‌ميراند و سپس شما را به روز رستاخيز كه شكى در آن نيست فراهم مى‌آورد، ولى بيشتر مردم نمى دانند.

وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ (27)

و خداى راست پادشاهى آسمانها و زمين، و روزى كه رستاخيز بر پا شود در آن روز باطل گرايان- حق ناباوران و كجروان- زيان مى‌كنند.

وَتَرَىٰ كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً ۚ كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَىٰ إِلَىٰ كِتَابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (28)

و هر گروهى را به زانو در آمده- نيم خيز آماده برخاستن از هول آن روز- بينى. هر گروهى را به نامه [كردار] ش فراخوانند. امروز شما را پاداش آنچه مى‌كرديد بدهند.

هَٰذَا كِتَابُنَا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِّ ۚ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (29)

اين است نامه ما كه بر شما- به زيان و بر ضد شما- به راستى سخن مى‌گويد. همانا ما از كارهايى كه مى‌كرديد رو نوشت بر مى‌داشتيم.

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (30)

اما كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى نيك و شايسته كردند، پس پروردگارشان ايشان را در رحمت خود- در بهشت- درآرد. اين است كاميابى و پيروزى بزرگ.

وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنْتُمْ قَوْمًا مُجْرِمِينَ (31)

و اما كسانى كه كافر شدند [به آنها گويند:] آيا نه اين بود كه آيات من بر شما خوانده مى‌شد پس شما گردنكشى كرديد و مردمى‌بزهكار بوديد؟

وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لَا رَيْبَ فِيهَا قُلْتُمْ مَا نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ (32)

و هنگامى كه گفته مى‌شد: همانا وعده خدا راست است و رستاخيز شكى در آن نيست، مى‌گفتيد: ما نمى‌دانيم رستاخيز چيست. ما جز پندارى گمان نبريم، و ما [بدان‌] باور بى‌گمان نداريم.

وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (33)

و آنان را [در آن روز] كارهاى بدى كه مى‌كردند پديدار شود و آنچه بدان استهزا مى‌كردند آنان را فروگيرد.

وَقِيلَ الْيَوْمَ نَنْسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُمْ مِنْ نَاصِرِينَ (34)

و گفته شود: امروز شما را فراموش مى‌كنيم- فرو مى‌گذاريم- چنانكه شما ديدار اين روزتان را فراموش كرديد، و جاى شما دوزخ است و شما را يارى كننده‌اى نيست.

ذَٰلِكُمْ بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَغَرَّتْكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا ۚ فَالْيَوْمَ لَا يُخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (35)

اين [عذاب‌] به سبب آن است كه شما آيات خدا را به مسخره گرفتيد و زندگى دنيا شما را بفريفت، پس امروز از آن

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (36)

پس سپاس و ستايش خداى راست، خداوند آسمانها و زمين، پروردگار جهانيان.

وَلَهُ الْكِبْرِيَاءُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (37)

و او راست بزرگى در آسمانها و زمين و اوست تواناى بى‌همتا و داناى با حكمت.