حم (1)

حا، ميم

تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (2)

فرو فرستادن [اين‌] كتاب از جانب خداى شكست ناپذير حكيم است

إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِلْمُؤْمِنِينَ (3)

به راستى در آسمان‌ها و زمين براى مؤمنان نشانه‌هايى [عبرت آموز] هست

وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِنْ دَابَّةٍ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (4)

و در آفرينش خودتان و آنچه از جنبندگان مى‌پراكند براى مردمى كه يقين دارند نشانه‌هاست

وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ رِزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (5)

و در آمد و شد شب و روز و رزقى كه خدا از آسمان نازل كرده و زمين را پس از مرگش بدان زنده ساخته و در گرداندن بادها براى مردمى كه مى‌انديشند نشانه‌هاست

تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ ۖ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ (6)

اينها آيات الهى است كه آنها را به درستى بر تو مى‌خوانيم، پس بعد از خدا و آيات او به كدام سخن ايمان مى‌آورند

وَيْلٌ لِكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ (7)

واى بر هر دروغزن گناه پيشه

يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَىٰ عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْهَا ۖ فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (8)

[كه‌] آيات خدا را كه بر او خوانده مى‌شود مى‌شنود، سپس به گردنكشى پاى مى‌فشارد، چنان كه گويى آن را نشنيده است، پس او را به عذابى دردآور بشارت ده

وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا ۚ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ (9)

و چون به چيزى از آيات ما آگاه شود آن را به ريشخند مى‌گيرد. اينان عذابى خفت‌بار برايشان خواهد بود

مِنْ وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ ۖ وَلَا يُغْنِي عَنْهُمْ مَا كَسَبُوا شَيْئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ (10)

از پشت سرشان دوزخ است، و آنچه را كه به دست آورده و آن دوستانى را كه غير از خدا اختيار نموده‌اند به كارشان نمى‌آيد و براى ايشان عذابى بزرگ است

هَٰذَا هُدًى ۖ وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مِنْ رِجْزٍ أَلِيمٌ (11)

اين يك رهنمود است، و كسانى كه آيات پروردگارشان را انكار كردند برايشان عذاب دردناك از شكنجه و اضطراب است

۞ اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (12)

خدا كسى است كه دريا را مسخر شما كرد تا كشتى‌ها در آن به فرمان او حركت كنند و تا از فضل او طلب [معيشت‌] كنيد و باشد كه شكر گزاريد

وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (13)

و آنچه را در آسمان‌ها و آنچه را در زمين است مسخر شما كرد كه همه از اوست. قطعا در اين [امر] براى مردمى كه مى‌انديشند نشانه‌هاست

قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (14)

به كسانى كه ايمان آورده‌اند بگو تا از كسانى كه روزهاى [سخت و ناگوار] الهى را باور ندارند در گذرند، تا [خدا] قومى را بدانچه مى‌كردند جزا دهد

مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ۖ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ (15)

هر كه كارى شايسته كند، به سود خود اوست و هر كه بدى كند به زيانش مى‌باشد، سپس به سوى پروردگارتان بازگردانده مى‌شويد

وَلَقَدْ آتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ (16)

ما بنى اسرائيل را كتاب و حكومت و نبوت داديم و از پاكيزه‌ها روزيشان كرديم و آنها را بر جهانيان برترى داديم

وَآتَيْنَاهُمْ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْأَمْرِ ۖ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ (17)

و دلايل روشنى در امر [دين‌] به آنها عطا كرديم پس ايشان اختلاف نكردند مگر بعد از آن كه علم برايشان آمد [آن هم‌] به خاطر حسد و رقابتى كه ميان خودشان بود. قطعا پروردگار تو روز قيامت ميان آنها در آنچه بر سرش اختلاف مى‌كردند حكم خواهد كرد

ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَىٰ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ (18)

سپس تو را بر شريعتى كه از امر [خدا] است قرار داديم، پس از آن پيروى كن و از هوس‌هاى كسانى كه نمى‌دانند پيروى مكن

إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئًا ۚ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۖ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ (19)

آنها هرگز در برابر خدا از تو حمايتى نتوانند كرد، و همانا ستمگران يار و ياور يكديگرند و خدا ياور پرهيزكاران است

هَٰذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ (20)

اين [كتاب مايه‌ى‌] بصيرت‌هايى براى مردم است و براى قومى كه يقين آورند هدايت و رحمتى است

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَحْيَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ ۚ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ (21)

آيا كسانى كه مرتكب زشتى‌ها شدند پنداشته‌اند كه آنها را مانند كسانى قرار مى‌دهيم كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته كردند [و] حيات و مماتشان يكسان است؟ بد قضاوتى دارند

وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَىٰ كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (22)

و خدا آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد و تا هر كسى به موجب آنچه به دست آورده جزا داده شود و به آنها ستم نمى‌شود

أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَىٰ عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (23)

پس آيا ديدى كسى را كه هواى خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را از روى علم [به اين كه پذيراى هدايت نبود] گمراه ساخته و بر گوش و دلش مهر زده و بر ديده‌اش پرده نهاده است؟ آيا پس از خدا چه كسى او را هدايت خواهد كرد؟ آيا متذكر نمى‌شويد

وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ ۚ وَمَا لَهُمْ بِذَٰلِكَ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ (24)

و گفتند: جز زندگى دنيوى ما هيچ نيست مى‌ميريم و زنده مى‌شويم و ما را جز طبيعت هلاك نمى‌كند، آنان را به اين [مطلب‌] هيچ دانشى نيست و جز اين نيست كه گمان مى‌كنند

وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ مَا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ (25)

و چون آيات روشن ما بر آنها خوانده شود، دليلشان جز اين نيست كه مى‌گويند: پدران ما را [زنده‌] بياوريد اگر راست مى‌گوييد

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (26)

بگو: خداست كه شما را زنده مى‌كند، سپس مى‌ميراند، آن‌گاه به روز رستاخيز كه ترديدى در آن نيست گرد مى‌آورد، ولى بيشتر مردم [اين را] نمى‌دانند

وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ (27)

و فرمانروايى آسمان‌ها و زمين از آن خداست، و روزى كه رستاخيز برپا شود، در چنين روزى باطل‌انديشان زيان مى‌كنند

وَتَرَىٰ كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً ۚ كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَىٰ إِلَىٰ كِتَابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (28)

و هر امتى را به زانو درآمده مى‌بينى. هر امتى به سوى كتاب خويش خوانده مى‌شود [و گفته شود:] امروز سزاى آنچه را كه مى‌كرديد مى‌بينيد

هَٰذَا كِتَابُنَا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِّ ۚ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (29)

اين نامه ماست كه بر ضد شما به حق سخن مى‌گويد. همانا ما از آنچه مى‌كرديد نسخه بر مى‌داشتيم

فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (30)

و اما كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته كردند، پروردگارشان آنها را در [جوار] رحمت خود در مى‌آورد. اين همان كاميابى آشكار است

وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنْتُمْ قَوْمًا مُجْرِمِينَ (31)

و اما كسانى كه كافر شدند [به آنان گفته شود:] مگر آيات من بر شما خوانده نمى‌شد و گردنكشى كرديد و مردمى گناهكار بوديد

وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لَا رَيْبَ فِيهَا قُلْتُمْ مَا نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ (32)

و چون گفته مى‌شد كه وعده‌ى خدا راست است و در قيامت شكى نيست، مى‌گفتيد: ما نمى‌دانيم قيامت چيست و [آن را] جز گمانى نمى‌پنداريم و ما به يقين نرسيده‌ايم

وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ (33)

و [حقيقت‌] بدى‌هايى كه كرده‌اند براى آنها ظاهر مى‌شود و آنچه را كه بدان ريشخند مى‌كردند ايشان را فرا مى‌گيرد

وَقِيلَ الْيَوْمَ نَنْسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُمْ مِنْ نَاصِرِينَ (34)

و به آنها گفته شود: امروز شما را فراموش مى‌كنيم، همان گونه كه شما ديدار امروزتان را فراموش كرديد، و جايگاه شما آتش است و براى شما هيچ ياورى نخواهد بود

ذَٰلِكُمْ بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَغَرَّتْكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا ۚ فَالْيَوْمَ لَا يُخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (35)

اين بدان سبب است كه شما آيات خدا را به ريشخند گرفتيد و زندگى دنيا فريبتان داد پس امروز نه از اين [آتش‌] بيرون آورده شوند و نه عذرشان پذيرفته گردد

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (36)

پس حمد و سپاس از آن خداست كه پروردگار آسمان‌ها و پروردگار زمين و پروردگار جهانيان است

وَلَهُ الْكِبْرِيَاءُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (37)

و كبريايى و عظمت در آسمان‌ها و زمين، از آن اوست و اوست شكست ناپذير حكيم