لَا أُقْسِمُ بِهَٰذَا الْبَلَدِ (1)

ای پیامبر، سوگند یاد می‌کنم به مکّه این شهر شکوهمند،

وَأَنْتَ حِلٌّ بِهَٰذَا الْبَلَدِ (2)

حالی که تو در این شهر جای داری،

وَوَالِدٍ وَمَا وَلَدَ (3)

و سوگند به ابراهیم آن پدر فرزانه و زاده اش اسماعیل آن فرزند مبارک،

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ (4)

که ما انسان را آفریده و حیاتش را با رنج و محنت آمیخته‌ایم.

أَيَحْسَبُ أَنْ لَنْ يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ (5)

آیا او با وجود این که خود را مغلوب ناگواری‌ها می‌بیند، گمان می‌کند که هرگز کسی بر او دست نخواهد یافت.‌

يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُبَدًا (6)

می‌گوید: از وقتی که مسلمان شده‌ام مال فراوانی تباه کرده‌ام!

أَيَحْسَبُ أَنْ لَمْ يَرَهُ أَحَدٌ (7)

آیا می‌پندارد که هیچ کس او را ندیده و از انفاق وی خبر ندارد؟

أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ (8)

مگر ما برای او دو چشم قرار نداده‌ایم و دیدنی‌ها را به او نشان نداده‌ایم؟ پس چگونه تصوّر می‌کند که ما آنچه را او می‌بیند نمی‌بینیم؟

وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ (9)

مگر برای او یک زبان و دو لب نیافریده‌ایم که با آنها سخن گوید و آنچه را در دل دارد بیان کند؟ با این حال چگونه می‌پندارد که ما از درون او بی خبریم؟

وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ (10)

ما راه خیر و شرّ را به او نشان داده‌ایم، چگونه ممکن است خود خیر و شرّ را نشناسیم؟

فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ (11)

او با این انفاق‌های ناچیز هرگز به مقام خجستگان نخواهد رسید، چرا که هنوز بر آن گردنه صعب العبور گام ننهاده است.

وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ (12)

و چه چیز تو را آگاه کرده است که آن گردنه صعب العبور چیست؟

فَكُّ رَقَبَةٍ (13)

آن گردنه، آزاد کردن بنده‌ای است،

أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ (14)

یا در روز قحطی طعام دادن،

يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ (15)

به یتیمی خویشاوند،

أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ (16)

یا به تهیدستی خاک نشین که سخت بینواست.

ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ (17)

او علاوه بر این که بر آن گردنه گام ننهاده است، از کسانی نیست که ایمان آورده و یکدیگر را به صبر در راه خدا سفارش کرده و به بخشش به یتیمان و تهیدستان توصیه نموده‌اند.

أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ (18)

کسانی که این گونه‌اند خجستگانند.

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ (19)

و آنان که به آیات ما که نشانگر یکتایی در ربوبیّت است کافر شده‌اند تیره بختان ناخجسته‌اند.

عَلَيْهِمْ نَارٌ مُؤْصَدَةٌ (20)

که آتشی سربسته بر آنان احاطه خواهد داشت.